Algemeen: hulp voor betere schoolresultaten bied ik aan op drie niveaus
Op basisniveau: vakinhoudelijk
Hierbij kan je denken aan vakinhoudelijke ondersteuning. Meestal wordt dit onder ‘bijles’ verstaan. Deze hulp heb je nodig als je voor alle andere vakken voldoende scoort, behalve voor dat ene vak. Dan kan bijles echt helpen.
Maar er kan ook sprake zijn van een onderliggend probleem, zoals dyslexie of dyscalculie. Door deze stoornissen kan een bepaald vak (of aanverwant vak) extra problemen geven. Het is belangrijk om specialistische hulp in te roepen om te kijken wat de beste aanpak is voor de leerling met betrekking tot dat specifieke vak.
Als remedial teacher Nederlands, Frans, Duits, Engels kan ik dit aanbieden tot en met vwo 6 voor tekstbegrip en grammatica (oefenen van examenteksten ter voorbereiding op het examen); en voor wiskunde A tot en met vwo 4 en havo 5.
Op uitvoerend niveau: leerstrategieën
Dit niveau overstijgt het basale niveau van de vakinhoudelijke ondersteuning. Hier praten we over de aanpak van het leer- en maakwerk. Deze ondersteuning heb je nodig als je voor meerdere vakken onvoldoende scoort, terwijl je het niveau van onderwijs dat je volgt wel aan zou moeten kunnen. Dit kan je te weten komen door je basisschooladvies, mening van docenten, leerlingvolgsysteem, cijfers van de vorige klas, eventuele verdere onderzoeken zoals IQ-onderzoek, mee te nemen bij het beantwoorden van de vraag of je wel op het goede niveau zit.
Veel leerlingen leren op één bepaalde manier en blijven daar aan vast houden, ondanks onvoldoende cijfers. Het komt vaak voor dat leerlingen de leerstrategie uit de onderbouw doortrekken naar de bovenbouw, terwijl er in de bovenbouw meer toepassen van en inzicht in de leerstof gevraagd wordt. In de onderbouw is het belangrijk dat je je huiswerk goed leert en maakt; met reproductie kom je een heel eind. Leerlingen die onvoldoende resultaten halen in de bovenbouw blijven steken op dit zogenaamde nulde orde leren (Argyris, C. Harvard Business Review, 1977). In de bovenbouw echter is het belangrijk dat je voortborduurt op de discipline van de onderbouw (huiswerk goed leren en maken), maar dat je het daar niet bij laat. Er komt naast het door de docent-gestuurde-leren meer om de hoek kijken. Het eerste orde leren (oefenen en toepassen) en het tweede orde leren (reflecteren op de manier waarop je leert) komen centraal te staan. De leerstof gaat grotere hoeveelheden leerstof beslaan, waardoor ‘bewust leren’, het derde orde leren, cruciaal zal worden om tot voldoende prestaties te komen. Dat betekent dat je niet alles meer uit je hoofd kan leren. Je zal hoofd- en bijzaken moeten leren onderscheiden, evenals causaliteit leren ontdekken tussen verschillende factoren. Wat is de oorzaak en wat is het gevolg? Verder krijg je in de bovenbouw minder repetities per vak, waardoor je je cijfer minder snel op kunt halen. Dat betekent dat je van het begin af aan voldoendes moet scoren om het cursusjaar positief te kunnen beëindigen.
Bij deze ondersteuning kan je denken aan:
- schematisch samenvatten
- mindmaps maken
- snel lezen
- woordjes leren (Frans, Duits, Engels, Nederlands) met behulp van verschillende leerstrategieën
- verklaren van en inzicht krijgen in (eindexamen) teksten (Frans, Duits, Engels, Nederlands)
Op meta-cognitief niveau: brain-training
We spreken hier over de executieve functies. De laatste tijd wordt steeds duidelijker dat de executieve functies centraal staan bij het leren. Hier gaat het om de concentratie die je kunt opbrengen bij het leren thuis, maar ook op school. Zo hangt het vermogen om je aandacht zelf te kunnen richten samen met halen van hoge cijfers (meer dan IQ). Omdat veel leerlingen moeite hebben met de concentratie tijdens de les, is het leerrendement tijdens de les erg laag. Leerlingen weten thuis niet hoe ze hun huiswerk moeten doen, omdat de uitleg op school langs hen heen gegaan is. Ze dagdromen, zijn met andere dingen bezig tijdens de les of kunnen hun focus onvoldoende zelf richten. Het gevolg is dat er lage en/of onvoldoende cijfers gehaald worden. Dit resulteert vaak in onvoldoende motivatie, geen zin hebben in huiswerk of uitstelgedrag, waardoor een vicieuze cirkel op gang kan komen met ruzies en frustraties.
Het werkgeheugen is een belangrijk onderdeel van de executieve functies. Een adequate en adaptieve training om het werkgeheugen te verbeteren is de Cogmed Werkgeheugen Training. Deze training is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek.